*** عرفان میترایی
بسیار از مصطلحات عرفانی که عارفان بیدار مغز، به تمثیل در گفتار خود آورده اند همچون : دیر مغان، پیر مغان، خرابات (خور آباد) که همانا خورشید آباد است، از آیین میترا به یادگار مانده است و در عرفان اسلامی، جایگاهی بدیع دارد. روشن است که این نه بدان معنی است که پنداشته آید که حافظ و یا شاعرانی که این مصطلحات را به استعاره در کلام خود به کار گرفته اند –خلاف برخی از اهل فضل که چنین پنداشته اند- میترایی دانسته باشیم. در این زمینه، آنجا که فضای دوگانه شاهنامه را باز خواهیم آورد، بحث مستوفا در خور وقت و نیاز خواهیم نگاشت.
منبع : مهر و آتش
انتشارات سوره مهر چاپ سال 81
تألیف : مهرداد اوستا
به کوشش : بهروز ایمانی
تایپ : سایه
کلمات کلیدی: مهرداد اوستا، بهروز ایمانی، مهر و آتش، عرفان میترایی، دیرمغان، خرابات، خور آباد، خورشید آباد، حافظ، عرفان اسلامی
*** گونه های عرفان
عرفان به دو گونه بوده : یکی دارای ریشه میترایی بوده است و دیگری مانوی که این را عرفان منفی و آن را که با اصل میترایی پیوند دارد، عرفان مثبت می خوانند. مسلک صوفیه ای که دنیا را پلید می دانند و کار و تلاش، زراعت و هر آنچه را که با زندگی شریف، سر و کار دارد، مردود می شمارند، ریشه مانوی دارد. ریاضت های توان فرسایی که روح را چون جسم زبون می سازد، یا زناشویی و دلبستگی به هرچه، خواه پسندیده، خواه ناپسند، و آبادانی و عدم قرار در یک خانواده، روستا، یا شهر، گدایی و دریوزگی از احکام مانی، مایه می گیرد.
منبع : مهر و آتش
انتشارات سوره مهر چاپ سال 81
تألیف : مهرداد اوستا
به کوشش : بهروز ایمانی
تایپ : سایه
کلمات کلیدی: سایه رهگذر، مهرداد اوستا، بهروز ایمانی، مهر و آتش، عرفان میترایی، عرفان منفی، عرفان مثبت، عارفان مانوی
