*** هنر اشکانی

آنان، بهترین مشوق هنر بودند. در معماری از برای نخستین بار، ایوان و طاق را به کار گرفتند. سقف هایی که نه باچوب، بلکه با طاق ضربی، که پیش از آن نه در یونان سابقه داشت و نه در رم و نه در کشوری دیگر، از ابداعات هنر معماری اشکانی بود. ایوان معروف تیسفون، مشهور به ایوان مدائن، نمونه ای والا از معماری مرسوم پارتیان بود.

پیش از سلسله اشکانی، اشراف هخامنشی و ساسانی، هنر، خواه معماری، خواه نقاشی، موسیقی و شعر و ساختن گچ و سنگ نگاره را از جمله کارهای مردم فرودست به شمار می آوردند، در حالی که در آیین مزدیسنایی، از آنجایی که مؤبدان از طبقه ممتاز بودند، معابد را با گرانبها ترین گوهرها می آراستند و خود، گرانبهاترین زیور را به لباس خویش که از پرنیان و پرند بود، می آویختند، که به روزگار فرمانروایی اشکانیان، از رونق و اعتبار این آیین، بسی کاسته شد. اردشیر، پسر بابک، مؤبدزاده ساسانی، به یاری اشراف مزدایی، توانست توطئه ای را علیه اشکانیان فراهم کند و آنان را منقرض سازد.

منبع : مهر و آتش

انتشارات سوره مهر چاپ سال 81

تألیف : مهرداد اوستا

به کوشش : بهروز ایمانی

تایپ : سایه

*** دشمنی موبدزادگان ساسانی با فرهنگ و تمدن اشکانی

دشمنی موبدزادگان ساسانی با فرهنگ و تمدن اشکانی و نابود ساختن آن، در این بهره از شاهنامه، و خواستاری وی دختر از اردوان به نام ((ماندان)) (1) و نامه ای که برادر دختر به وی می نویسد، حکایت از بیدادی می کند که با دودمان اشکانی می رود. (2)

برادر دو داری به هندوستان

به رنج و بلا گشته همداستان

دو دربند زندان شاه اردشیر

پدر کشته و پور خسته به تیر

چو خواهی که بانوی ایران شوی

به گیتی پسند دلیران شوی

هلاهل یکی زهر هندی بگیر

به کار آر یک پاره با اردشیر

و جالب است در خداینامه، یا نامه خسروان، شگفتی فردوسی از این معنی که :

پس از روزگار سکندر، جهان

چه گوید؟ کرا بود تخت مهان

چرا که آنان بزرگانی از تخمه آرش بودند :

نخست اشک بود از نژاد قباد

دگر گرد شاپور فرخ نژاد

دگر بود گودرز ز اشکانیان

چو بیژن که بد از نژاد کیان

چو زو بگذری، نامدار اردوان

خردمند و با رأی و روشن روان

ورا خواندند اردوان بزرگ

که از میش بگسست چنگال گرگ

از ایشان به جز نام نشنیده ام

نه در نامه خسروان دیده ام

1- Mandan

2- رک: کارنامه اردشیر بابکان، به کوشش صادق هدایت، تهران، امیرکبیر، چاپ سوم، 1342، ص 195

منبع : مهر و آتش

انتشارات سوره مهر چاپ سال 81

تألیف : مهرداد اوستا

به کوشش : بهروز ایمانی

تایپ : سایه